Als tandarts of mondzorgspecialist sta je dagelijks in direct contact met de structuren die betrokken zijn bij ademhaling, zoals de mond, kaak, neus, tong en keel. Je ziet vaak patiënten bij wie de tekenen van ademhalingsproblemen subtiel maar aanwezig zijn: van gebitsafwijkingen tot structurele veranderingen in het gezicht. Disfunctionele ademhaling, vaak te herkennen aan mondademhaling, kan grote gevolgen hebben voor zowel de orale gezondheid als de algehele gezondheid van de patiënt. Door disfunctionele ademhaling te herkennen, analyseren en aanpakken, kun je een sleutelrol spelen in de preventie en behandeling van ernstige gezondheidsproblemen.
De achtergrond: waarom ademhaling belangrijk is
Ademhaling lijkt vanzelfsprekend, maar de manier waarop iemand ademt—via de neus of mond—heeft een diepgaande impact op de ontwikkeling van de bovenste luchtwegen, het gebit en de kaakstructuren. Neusademhaling is cruciaal voor een optimale groei en functie. Wanneer iemand door de mond ademt, meestal door een obstructie in de bovenste luchtwegen, kan dit leiden tot een reeks problemen: van bruxisme, gebitsslijtage en kaakproblemen tot ernstige aandoeningen zoals slaapapneu en parodontitis.
Mondademhaling droogt de mond uit, vermindert de speekselproductie en verhoogt de kans op cariës en tandvleesontstekingen. Daarnaast leidt het tot structurele veranderingen in het gezicht en de kaak, met malocclusies en impactie van tanden als gevolg. Deze problemen gaan verder dan alleen de mond; ze dragen bij aan slaapstoornissen, hoofdpijn, en kunnen zelfs het risico op chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten en type II diabetes verhogen.
Klinische aanpak: de diagnose van ademhalingsproblemen
Het eerste teken van een disfunctioneel ademhalingspatroon kan subtiel zijn, zoals asymmetrie in het gezicht of een patiënt die klaagt over snurken. De sleutel tot het identificeren van een luchtwegprobleem is het gebruik van een luchtwegvragenlijst en een fysieke mondonderzoek in de praktijk. Dit omvat het beoordelen van de neus, tonsillen, adenoïden, tong en het gebit. In sommige gevallen is een slaaponderzoek nodig om de ernst van het probleem vast te stellen, vooral als er een vermoeden is van slaapapneu.
Tijdens het onderzoek moet je letten op tekenen van mondademhaling, zoals droogheid van de mond, slijtage van de tanden, malocclusies of vergrote amandelen. Bij kinderen is het “long-face” syndroom een belangrijke indicator van mondademhaling, wat vaak gepaard gaat met slechte gezichtsgroei, smalle neusgaten en andere orthodontische afwijkingen.
Behandeling: aen multidisciplinaire benadering
De behandeling van disfunctionele ademhaling vereist vaak een team van zorgverleners, waaronder een KNO-arts, orthodontist en soms een myofunctionele therapeut. Voor tandartsen en mondzorgspecialisten is het essentieel om een proactieve rol te spelen in dit proces. Het trainen van de juiste ademhalingspatronen, vooral bij kinderen, kan de algehele mondgezondheid en levenskwaliteit van de patiënt verbeteren.
Mondademhaling en de bijbehorende gebitsproblemen kunnen effectief worden aangepakt met een combinatie van ademhalingstraining, orthodontische correcties en in sommige gevallen chirurgie. Het doel is om neusademhaling te bevorderen, de structuur van de luchtwegen te verbeteren en de algehele gezondheid van de patiënt te ondersteunen.
Conclusie: de noodzaak van scholing in disfunctionele ademhaling
Als tandarts of mondzorgspecialist heb je een unieke kans om disfunctionele ademhalingspatronen vroegtijdig te signaleren en een cruciale rol te spelen in de behandeling. Dit vereist niet alleen kennis van mondgezondheid, maar ook een goed begrip van ademfysiologie. De e-learning “Toegepaste Ademfysiologie: Detectie en Aanpak van Disfunctionele Ademhalingspatronen in de Tandartspraktijk” biedt een uitgebreide scholing die je zal helpen om deze complexe, maar belangrijke problemen beter te herkennen en aan te pakken. Door deze training te volgen, kun je jouw patiënten niet alleen helpen hun mondgezondheid te verbeteren, maar ook hun algehele kwaliteit van leven te verhogen.
De impact van disfunctionele ademhaling reikt verder dan de mond: het is een systemisch probleem dat aandacht en expertise vereist. Zorg ervoor dat je goed voorbereid bent om deze uitdagingen aan te gaan.
Bron: Tamkin J. “Impact of airway dysfunction on dental health.” Bioinformation. 2020 Jan 15;16(1):26-29. doi: 10.6026/97320630016026. PMID: 32025158; PMCID: PMC6986941.
