Stel je voor dat je iets simpels kunt doen – iets wat je al kunt – en dat het helpt om je ademhaling te verbeteren, je longen sterker te maken én ontstekingen te verminderen. Zonder medicijnen, zonder apparatuur. Alleen door zachtjes te neuriën tijdens het uitademen. Klinkt dat te mooi om waar te zijn? Toch blijkt uit onderzoek dat neuriën het lichaam op meerdere manieren kan helpen. In dit artikel leggen we uit hoe het werkt, en waarom het zo’n verschil kan maken voor mensen met COPD.
Stikstofmonoxide (NO) is een stofje dat het lichaam zelf aanmaakt. Het is een gas, en het zit van nature in de neus, longen en bloedvaten. Het helpt onder andere om de luchtwegen en bloedvaten te ontspannen, zodat lucht en bloed makkelijker kunnen stromen. Dat is belangrijk als er sprake is van longproblemen hebt.
NO wordt in je lichaam gemaakt door speciale enzymen. Als alles goed werkt, maken die precies genoeg aan om je ademhaling, bloeddruk en afweer goed te regelen.
Bij mensen met COPD zijn de longen vaak ontstoken. Dat betekent dat je lichaam extra veel NO aanmaakt via een ander soort enzym. Die grote hoeveelheden kunnen zich binden aan andere stoffen in je lichaam, waardoor schadelijke stoffen ontstaan die je longen verder kunnen beschadigen.
Maar kleine hoeveelheden NO – precies op de juiste plek – kunnen juist helpen. Ze zorgen ervoor dat je luchtwegen zich een beetje openen, dat je makkelijker ademt en dat je afweer beter werkt.
In je longblaasjes zit een vettige stof die surfactant heet. Die stof zorgt ervoor dat je longen soepel blijven en niet dichtklappen als je uitademt. Bij mensen met COPD werkt dit systeem vaak minder goed: er is minder surfactant, en de kwaliteit ervan is slechter. Daardoor gaat ademen zwaarder en wordt zuurstof opnemen moeilijker.
NO kan helpen door de cellen die surfactant maken te stimuleren. Als dat systeem weer beter werkt, blijven je longblaasjes makkelijker open en wordt ademen minder vermoeiend.
Neuriën is zachtjes een geluid maken tijdens het uitademen – bijvoorbeeld “mmm” of “humm”. Als je dit via je neus doet, verhoog je de hoeveelheid NO in je neusholte tot wel 15 tot 20 keer. Dat komt doordat de trilling in je hoofd de NO-productie stimuleert en het gas langer in de neusholte blijft.
Dat heeft een aantal voordelen:
– Je luchtwegen worden wijder (je kunt makkelijker ademen)
– Je trilhaartjes werken beter (je kunt slijm beter afvoeren)
– Je afweer wordt sterker
– Je lichaam ontspant (je hartslag daalt, je wordt rustiger)
Door te neuriën stimuleer je ook de zogenaamde “rustzenuw”: de nervus vagus. Die helpt je lichaam om tot rust te komen en stress te verminderen. Veel mensen met COPD hebben last van benauwdheid en angst – dat activeert juist het stresssysteem. Neuriën helpt om dat om te draaien en het herstelsysteem te activeren.
Je hebt er niets voor nodig. Gewoon je neus en een rustige plek. Dit is hoe je het doet:
Neuriënoefening:
Ga rustig zitten of liggen.
Adem in door je neus, ongeveer 4 seconden.
Adem uit via je neus, terwijl je zachtjes “mmm” neuriet – ongeveer 6 tot 8 seconden.
Herhaal dit 5 tot 10 minuten.
Doe het twee of drie keer per dag.
Tips:
– Doe het rustig. Het hoeft niet hard te zijn.
– Als je duizelig wordt, stop dan even.
– Probeer het ook na een wandeling of als je onrustig bent.
Deze oefening kun je combineren met andere ademhalingstechnieken zoals:
– Lippen op elkaar uitademen (pursed lip breathing)
– Buikademhaling (diafragmatisch ademen)
En het past bij alles wat je al doet qua fysiotherapie, longrevalidatie en medicatie. Het is dus geen vervanging, maar een mooie aanvulling. En misschien wel het meest laagdrempelige hulpmiddel dat er is.
Neuriën is een eenvoudige manier om:
– Meer stikstofmonoxide aan te maken
– De longblaasjes beter te laten functioneren
– De afweer te helpen
– Het stresssysteem te kalmeren
Voor mensen met COPD kan dit echt verschil maken. Het helpt het lichaam een zetje te geven in de richting van herstel. Het kost niets, mensen kunnen het zelf doen, en het effect is voelbaar.
Laat patiënten het uitproberen. En laat je verrassen door wat een simpele trilling allemaal in beweging kan zetten.
Bronnen (voor professionals):
Weitzberg & Lundberg (2002). Humming increases nasal NO. Am J Respir Crit Care Med.
Hallman & Bry (1996). NO and lung surfactant. Seminars in Perinatology.
Ballard et al. (2006). Inhaled NO in preterm infants. NEJM.
Haddad et al. (1993). Peroxynitrite damage to surfactant. Am J Physiol.
Er is werk aan de winkel. De ademhaling verdient meer tijd en aandacht in verschillende werkvelden om prestaties, slaap en kwaliteit van leven te vergroten en afhankelijk van medicatie daar waar mogelijk te verminderen. In de theoretische leergang verkrijg je diepgaande kennis over de ademhaling en hoe je disfunctioneel ademhalen professioneel kunt testen, meten en aanpakken.
Bekijk hieronder de meest recente publicaties. Of klik hier voor alle berichten inclusief een filteroptie.
Download en lees direct onze nieuwste whitepaper over wanneer onopgemerkte ademhalingsproblemen het leren, spelen en groeien op school belemmeren. En vooral: wat je eraan kunt doen!
