Inleiding
Ademhalingspatronen spelen een cruciale rol in de algehele gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Disfunctioneel ademhalen, zoals mondademhaling, kan negatieve gevolgen hebben voor het leerproces, de kwaliteit van leven en de gezichtsontwikkeling van kinderen. Disfunctioneel ademhalen verwijst naar ademhalingspatronen die niet optimaal zijn voor de gezondheid en het functioneren van het lichaam. Hoewel mondademhaling niet altijd disfunctioneel is, kan het onder bepaalde omstandigheden leiden tot gezondheidsproblemen. Dit artikel richt zich op de invloed van disfunctionele ademhalingspatronen op kinderen en biedt aanbevelingen voor interventies.
Belangrijkste Bevindingen
- Leerproblemen: Kinderen die door hun mond ademen, hebben een grotere kans op leerproblemen, vooral in vakken zoals wiskunde en lezen. Deze problemen worden vaak geassocieerd met fysieke aandoeningen zoals vergrote amandelen, allergieën en slaapstoornissen.
- Kwaliteit van Leven: Disfunctioneel ademhalen kan leiden tot slaapstoornissen, vermoeidheid en ademhalingsproblemen, wat hun schoolprestaties en sociale leven negatief beïnvloedt.
- Gezichtsontwikkeling: Disfunctioneel ademhalen kan leiden tot afwijkingen in de ontwikkeling van het gezicht, zoals onderontwikkeling van de kaak, rotatie van de onderkaak en bovenkaak, en vernauwing van de luchtwegen.
- ADHD-symptomen en Slaapproblemen: Kinderen die disfunctioneel ademen, vertonen vaker slaapproblemen en symptomen die lijken op ADHD, zoals aandachtsproblemen en hyperactiviteit. Dit kan leiden tot misdiagnose en onnodige medicatie.
- Emotionele Bronnen van Disfunctioneel Ademhalen: Emotionele toestanden zoals verdriet, onderdrukte woede, frustratie en angst kunnen bijdragen aan disfunctionele ademhalingspatronen, wat verdere fysieke en psychologische problemen kan veroorzaken.
Aanbevelingen
Medische Controles:
- Regelmatige medische controles, inclusief KNO-onderzoeken, kunnen helpen bij het identificeren en behandelen van ademhalingsproblemen.
- Speciale aandacht voor disfunctioneel ademhalen kan helpen om de leerprestaties en gezichtsontwikkeling van deze kinderen te verbeteren.
Interdisciplinair Samenwerken:
- Leerkrachten, ouders en medische professionals moeten samenwerken om ademhalingsproblemen vroegtijdig te signaleren en aan te pakken.
- Het implementeren van preventieve maatregelen en behandelingen kan de algehele schoolprestaties en levenskwaliteit van deze kinderen verbeteren.
Beleid en Voorlichting:
- Bewustwording creëren onder leerkrachten en ouders over de mogelijke impact van disfunctioneel ademhalen op het leerproces, de kwaliteit van leven en de gezichtsontwikkeling.
- Voorlichtingsprogramma’s kunnen helpen bij het identificeren van symptomen en het begrijpen van de noodzaak van medische interventies.
Ademoefeningen en Houdingsaanpassingen:
- Ademoefeningen: Het implementeren van dagelijkse ademoefeningen op school kan helpen om kinderen te trainen in het verbeteren van hun ademhalingspatroon.
- Houdingsaanpassingen: Het aanleren van een juiste lichaamshouding en het implementeren van houdingsaanpassingen tijdens schoolactiviteiten kunnen helpen om de negatieve effecten van disfunctioneel ademhalen te verminderen.
Integratie van Ademoefeningen in het Onderwijs:
- Box Breathing: Deze oefening, waarbij je vier seconden inademt, vier seconden de adem vasthoudt, vier seconden uitademt en weer vier seconden pauzeert, kan spelenderwijs worden ingepast in de klas (varianten zijn 3-3-3-3 of 4-4-4-4).
- Coherent Ademen: Hierbij adem je 5,5 seconden in en 5,5 seconden uit, wat helpt om de ademhaling te reguleren en stress te verminderen.
- Bewustwording met het Boekje “Sarah en haar Vriendje Adem”: Dit leuke en informatieve boekje kan kinderen helpen bewust te worden van hun ademhalingspatroon op een speelse manier.
- IJsstokje Tussen de Lippen Houden: Tijdens geconcentreerd werken kunnen kinderen een ijsstokje tussen hun lippen houden om neusademhaling te stimuleren.
- Sporten met Gesloten Mond: Tijdens de gymnastiekles kunnen kinderen oefenen met sporten of herstellen met hun mond gesloten.
- Wandelen met Gesloten Mond: Tijdens wandelingen kunnen kinderen leren met hun mond gesloten te blijven ademen.
- Stappen Tellen: Kinderen kunnen leren hoeveel stappen ze kunnen zetten zonder adem te halen, wat hen helpt hun ademhaling te controleren.
- Regenboogademhaling: Kinderen kunnen de kleuren van de regenboog volgen van links naar rechts en hun ademhaling verlengen naarmate de boog groter wordt.
Conclusie
Het is cruciaal dat basisscholen aandacht besteden aan kinderen met ademhalingsproblemen, aangezien deze problemen hun leerprestaties, kwaliteit van leven en gezichtsontwikkeling significant kunnen beïnvloeden. Door middel van regelmatige medische controles, samenwerking tussen leerkrachten, ouders en medische professionals, bewustwordingscampagnes, ademoefeningen en houdingsaanpassingen kunnen we deze kinderen beter ondersteunen en hun kansen op succes vergroten. Tijdige interventie kan niet alleen de fysieke en cognitieve ontwikkeling van kinderen verbeteren, maar ook hun algehele welzijn en schoolprestaties positief beïnvloeden. Integratie van speelse ademoefeningen in het onderwijs kan hierbij een belangrijke aanvulling zijn.
Binnen het Instituut hebben we speciale programma’s ontwikkeld speciaal basis- en voortgezet onderwijs. Heeft u interesse om hier meer over te weten neem dan via de mail contact op.
Referenties:
“Association between respiratory and postural adaptations and self-perception of school-aged children with mouth breathing in relation to their quality of life”
Suélen E. Uhlig1, Laís M. Marchesi1, Halina Duarte1, Maria T. M. Araújo2
“Deep Breathing Practice Facilitates Retention of Newly Learned Motor Skills” GoldyYadav1 & Pratik K. Mutha1,2
“
Influence of the breathing pattern on the learning process: a systematic review of literature” Genef Caroline Andrade Ribeiro, Isadora Diniz dos Santos, Ana Claudia Nascimento Santos, Luiz Renato Paranhos, Carla Patrícia Hernandez Alves Ribeiro César
“Mouth breathing in children with learning disorders” Giovana Serrão Fensterseifer, Oswaldo Carpes, Luc Louis Maurice Weckx, Viviane Feller Martha
“Emotional sources of dysfunctional breathing” Christopher Gilbert
